Uwihirwe OlivierUmunyu ni ikirungo gikenerwa mu mubiri w’umuntu kuko ufasha mu mikorere yawo ya buri munsi. Ariko, kurya umunyu mwinshi cyane bishobora kugira ingaruka mbi ku buzima. Reka turebere hamwe zimwe mu ngaruka zo kurya umunyu mwinshi:
1. Umuvuduko w’amaraso ukabije (Hypertension): Umunyu w’ikirenga ushobora gutuma umubiri ubika amazi menshi, bikaba byongera umuvuduko w’amaraso. Umuvuduko w’amaraso mwinshi ni kimwe mu byongera ibyago byo kurwara indwara z’umutima n’ubwonko (stroke).
2. Indwara z’umutima: Kurya umunyu mwinshi bituma umutima ukora cyane kurusha uko bikenewe kugira ngo wohereze amaraso mu mubiri. Ibi byongera ibyago byo kurwara indwara z’umutima nka angina, arteriopathy, ndetse n’ibindi bibazo by’umutima.
3. bibazo by’impyiko: Umunyu mwinshi ushobora kwangiza impyiko kuko impyiko zigira akazi katoroshye ko gusukura amaraso. Igihe cyose umubiri urimo amazi menshi kubera umunyu, impyiko ziba zigomba gukora cyane kugira ngo zikuremo amazi y’ikirenga, bikaba byazitera imvune.
4. Osteoporosis: Kurya umunyu mwinshi bishobora gutuma umubiri utakaza calcium. Calcium ni ikinyabutabire gikenerwa mu gukomeza amagufa. Iyo calcium itakaye cyane, amagufa aroroha ndetse ashobora kuvunika byoroshye (osteoporosis).
5. Ibibazo byo kuribwa umutwe (Migraines): Abantu bamwe bashobora kugira umutwe w’ikirenga kubera kurya umunyu mwinshi. Ibi bishobora kuba biterwa n’uko umunyu ushobora gutuma amaraso akora cyane ndetse akaba yanatera kubyimba k’ututsi tw’amaraso mu mutwe.
6. Ibibazo by’umwijima: Umunyu mwinshi ushobora gutera umwijima gukora cyane kugira ngo usukure amaraso. Ibi bishobora kwangiza imikaya y’umwijima ndetse bikaba byatera uburwayi bw’umwijima nk’uburwayi bwa hepatitis.
7. Kuribwa mu gifu: Umunyu mwinshi ushobora gutera kuribwa mu gifu no kugira ibindi bibazo by’impyiko n’uburwayi bwa gashirabake (gastritis).
Gusa, ibi byose bishobora kwirindwa igihe umuntu afashe umwanzuro wo kugabanya umunyu mu byo afungura. Abaganga bemeza ko umuntu mukuru adakwiye kurya umunyu urenze garama eshanu (5g) ku munsi. Kubahiriza izi nama z’ubuzima bizafasha kugabanya ibyago byo kurwara izi ndwara zose ziterwa no kurya umunyu mwinshi.
